Bằng chứng địa lí, sinh học.

Đây là loại bằng chứng dựa trên kết quả phân bố địa lí của các loài trên trái đất cả loài còn sống lẫn loài diệt vong, có liên quan đến sự biến đổi các điều kiện địa lí của trái đất để chứng minh, khẳng định nguồn gốc phát sinh sinh vật ở các nơi khác nhau trên trái đất.

1. Đặc điểm hệ động thực vật ở 1 số vùng lục địa.

a. Đặc điểm hệ động thực vật ở vùng cổ Bắc (Châu Âu, châu Á) và vùng tân Bắc (Bắc Mĩ).

- Đặc điểm sinh vật:

+ Hai vùng này có 1 số loài tiêu biểu giống nhau: cáo trắng, tuần lộc, gấu xám, bò rừng, chó sói, chồn trắng,… Thực vật: sồi, dẻ, mao lương, cẩm chướng, cúc,…

+ Ngoài ra, ở mỗi vùng trên có 1 số loài riêng đặc hữu cho mỗi vùng: Châu Á, châu Âu có lạc đà 2 bướu, ngựa hoang, gà lôi; ở Tân Bắc có gấu chuột, gà lôi đồng cỏ…

- Nguyên nhân:

+ Hệ sinh thái 2 vùng cơ bản giống nhau vì cho đến kỉ thứ 3, hai vùng Cổ Bắc và Tân Bắc nối liền với nhau, do đó, hệ động thực vật giữa 2 vùng đồng nhất.

+ Sự tồn tại của 1 số loài đặc trưng cho mỗi vùng có nguyên nhân là đến kỉ thứ 4 (cách đây 1,8 triệu năm) đại lục châu Mĩ mới tách khỏi đại lục Á-Âu tại eo biển Berinh. Vì vậy, sự hình thành các loài đặc hữu giữa 2 vùng vào thời điểm này là độc lập với nhau do sự cách li địa lí.

b. Đặc điểm của hệ động thực vật lục địa Úc.

- Đặc điểm:

+ Hệ động thực vật khác biệt rõ rệt so với các vùng lân cận, có những loài thú bậc thấp: thú mỏ vịt, nhím mỏ vịt, thú có túi…

+ Hệ thực vật cũng có tính đặc trưng là tính địa phương cao.

- Nguyên nhân:

Lục địa Úc bị tách rời lục địa châu Á vào cuối Đại trung sinh và đến kỉ thứ 3 (thuộc Đại tân sinh) tách khỏi đại lục Nam Mĩ. Vào thời điểm đó, chưa xuất hiện thú có nhau nên ở lục địa Úc còn giữ được những loài thú bậc thấp cho đến nay; còn trên các lục địa khác, thú có túi đã bị thú bậc cao xuất hiện và tiêu diệt dần.

=> Kết luận:

+ Nhiều loài sinh vật phân bố ở các vùng địa lí khác nhau nhưng lại có nhiều đặc điểm cấu tạo giống nhau, đã được chứng minh là có chung nguồn gốc, sau đó chúng được phát tán sang các vùng khác. Điều này cũng cho thấy sự giống nhau giữa các loài chủ yếu là do có chung nguồn gốc hơn là do tác động của yếu tố môi trường.

+ Hệ động thực vật ở từng vùng lục địa không những phụ thuộc vào điều kiện địa lí, sinh thái của vùng đó mà còn phụ thuộc vào vùng đó đã được tách khỏi các vùng địa lí khác vào thời kì nào trong quá trình tiến hóa của sinh giới.

2. Đặc điểm  hệ động thực vật trên các đảo.

a. Đảo lục địa:

- Là 1 phần của lục địa bị tách ra do nguyên nhân địa chất nào đó, được cách li với đất liền bởi 1 eo biển.

- Đặc điểm: Khi đảo lục địa mới tách khỏi đất liền, hệ động thực vật ở đây đã có sẵn như các vùng lân cận của lục địa. Về sau, do sự cách li địa lí nên hệ động thực vật trên đảo đã phát triển theo hướng khác, tạo nên các loài đặc hữu.

b. Đảo đại dương:

- Là loại đảo được hình thành do 1 phần đáy biển nâng cao, chưa bao giờ có sự liên hệ trực tiếp với lục địa.

- Đặc điểm: Khi mới hình thành, chưa có sinh vật; về sau, có 1 số loài di cư từ các vùng lân cận đến, do vậy, hệ động thực vật ở đây thường nghèo nàn hơn, thường gồm những loài có khả năng vượt biển. Do cách li địa lí với các vùng khác, dần dần tại đây hình thành những dạng địa phương đặc hữu hoặc loài địa phương chiếm ưu thế so với loài di cư.

=> Kết luận: Đặc điểm của hệ động thực vật trên đảo là 1 bằng chứng của quá trình hình thành loài mới dưới sự tác dụng của các nhân tố tiến hóa, trong đó chủ yếu là chọn lọc tự nhiên và cách li địa lí.